Strzałecki Zygmunt (1873–1946), malarz, konserwator.
Ur. 21 I w Warszawie, był najstarszym synem Antoniego Jana (zob.) i Heleny z Wołków.
Po ukończeniu szkoły realnej w Warszawie uczył się S. w Klasie Rysunkowej Wojciecha Gersona. Następnie wyjechał do Paryża, gdzie studiował w Académie des Beaux-Arts pod kierunkiem P. A. Besnarda; uczelnię ukończył ze srebrnym medalem. Podróżował potem po Francji, Belgii, Holandii i Hiszpanii, na kilka lat zatrzymał się we Włoszech. W okresie studiów i podróży wystawiał swe obrazy olejne w TZSP: Głowę kobiety (1891), Jarzyny oraz Jarzyny i owoce (1893), widoki z Rzymu i Paryża, a także inne prace, ogółem osiem eksponatów (1894), Scenę z karnawału (1895), Uśmiech (1898), Wiosnę (1899). Wezwany przez ojca, wrócił do Warszawy w r. 1899 i rozpoczął pracę w jego firmie. Uczestniczył w wielu podejmowanych przez firmę zleceniach konserwatorskich i dekoracyjnych w pałacach i zamkach w Król. Pol. i na ziemiach zabranych, m.in. w Antoninach, Białejcerkwi, Białowieży, Jabłonnie, Klemensowie, Natolinie, Spale i Wilanowie. W Warszawie był zatrudniony przy robotach na Zamku, w Belwederze i Łazienkach oraz w kilku odnawianych i dekorowanych przez firmę kościołach (m.in. p. wezw. św. Floriana na Pradze). Malował również plafony w sali kameralnej i bocznych salonach Filharmonii Warszawskiej (otwarta 5 XI 1901) oraz w Bibliotece Krasińskich.
S. był twórcą obrazów rodzajowych z życia Paryża, m.in. z kawiarń na bulwarach, ale specjalizował się w portretach. Namalował kilka wizerunków ojca, a także portrety swych synów, Stanisława i Tomasza oraz jego żony Jadwigi. Wykonywał też kopie, m.in. portretów królewskich: Jana Kazimierza i Marii Ludwiki oraz Stanisława Augusta. Był również autorem wielu obrazów o tematyce religijnej, malowanych głównie na zamówienia kościelne. Wystawiony w r. 1904 w TZSP Projekt na wielki świecznik wskazuje, że S., podobnie jak jego stryj Jan, wykonywał rysunki projektowe dla Zakładu brązowniczego braci Łopieńskich w Warszawie. W r. 1907 ojciec podarował mu dom przy ul. Topiel 16, a wg tradycji rodzinnej także część swojej kolekcji dzieł sztuki, w tym cały zbiór XIX-wiecznego malarstwa polskiego; w r. 1914 przekazał mu także firmę. Okres kierowania firmą przez S-ego przypadł na czas wyjątkowo niekorzystny z powodu trwania pierwszej wojny światowej i powojennych trudności gospodarczych. W poł. l. dwudziestych S. zlikwidował firmę. S. był uzdolniony muzycznie; śpiewał oraz grał na skrzypcach i fortepianie, przyjaźnił się ze Stanisławem Szpinalskim, Karolem Szymanowskim i Henrykiem Sztompką, których często gościł.
Po zbombardowaniu i spaleniu domu przy ul. Topiel, we wrześniu 1939, przeniósł się S. z rodziną do Magdalenki koło Warszawy. Odtąd żył w biedzie. Zmarł 2 IX 1946 w Warszawie, w szpitalu przy ul. Chocimskiej, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kw. 221–IV–30/32).
W małżeństwie (od 28 X 1899) z Kazimierą z Karpińskich miał S. czworo dzieci: Halinę, zamężną za Śmieciuszewskim, Janusza (zob.), Stanisława (ok. 1904–1920) i Tomasza (ur. 1906), żonatego z Jadwigą z Dakowskich.
Enc. Warszawy (1994); Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Pol. Bibliogr. Sztuki; Rocznik naukowo-literacko-artystyczny na r. 1905, Red. W. Okręta, W. 1905 s. 322; – TZSP. Salon Doroczny, W. 1919 poz. 225; toż, W. 1921/2 poz. 224; – Budrewicz O., Sagi warszawskie, S. 3, W. 1983 s. 197, 206–7; Pol. życie artyst. w l. 1890–1914; – Wiercińska, Katalog prac TZSP; – Kalendarz Informacyjno-Encyklopedyczny na r. 1901, W. s. 536; „Kur. Warsz.” R. 79: 1899 nr 300; – AP w W.: Źr. arch. do badań geneal. Zbiór Tomasza Strzałeckiego, sygn. 72/1679/0; IS PAN: Mater. Słown. Artystów Pol.; – Mater. Red. PSB: Informacje Tomasza Strzałeckiego z W.
Stanisław Konarski